Tijd en spontaniteit

Een paar maanden geleden herlas ik dit artikel over de perceptie van tijd in verschillende culturen.

Toen ik in Peking studeerde, kwam ik voor het eerst langere tijd in aanraking met echte verschillen in tijdsperceptie. Zo waren van de internationale studenten de Duitsers altijd stipt op tijd, ik (tellend als Nederlander) in ieder geval niet meer dan 10 minuten te laat en kwamen de Fransen gerust 30 of meer minuten te laat aanzetten zonder waarschuwing.

In mijn ogen is luiheid hier niet het probleem (hoewel een Duitser dat ook weer anders zou kunnen zien). Na uitgebreid overleg (poldermodel!) gaf onze Fransman aan dat dit zijn gedrag de gebruikelijke gang van zaken was in Frankrijk. Zo gedragen wij ons natuurlijk (meestal) naar de manier die in onze landen normaal en geaccepteerd is. Kortom, we hebben in Europa nog genoeg te heggelen en steggelen (alweer!) , laat staan met een land aan de andere kant van de oceaan.

Maar dan toch China. Ik moet zeggen, nu ik hier wat langer woon, waardeer ik de Chinese manier van plannen wel. Het doet me een beetje denken aan mijn jeugd in Echt, in Limburg waar mijn ouders de achterdeur altijd open hadden (en hebben) staan voor iedereen die even binnen wil lopen. Lekker spontaan, niet teveel gedoe en ongedwongen.

Laten we eea even vergelijken:

Afspreken met Nederlanders

1. Idealiter geeft een van beiden 3 weken van tevoren aan dat er afgesproken gaat worden.
2. Vervolgens vindt de traditionele ‘kalenderuitwisseling’ plaats. Meestal zijn er in de komende drie weken minstens 5 dagen per persoon waarop iemand niet kan. Het is belangrijk om van iedere dag te benoemen welke activiteit plaatsvindt/waarom je niet kunt. Als we elkaar niet te zien krijgen, zijn we in ieder geval alweer iets meer op de hoogte van elkaar.
3. Als je geen geschikte datum kunt vinden, bedank elkaar en spreek de hoop uit elkaar toch weer een keer te zien. Als je wel een datum kunt vinden, bespreek waar, wie en wanneer.
4. In principe is het wenselijk om 10 minuten te vroeg, op tijd, of maximaal 10 minuten te laat aan te komen.
5. Eventueel kan het voorkomen dat je niet kunt, laat dit op tijd (meestal 10-5 dagen) van tevoren weten.

Afspreken met Chinezen

1. Maximaal 3 of 4 dagen van tevoren vragen om af te spreken. Ik had het een keer met een vriendin over volgende week, toen zei ze: ‘Oh zo lang nog. Daar hoeven we volgende week pas naar te kijken.’
2. Stel een dag voor, of een reeks dagen. Een van de dagen is ongetwijfeld goed. Of je kunt aansluiten. Of alleen samen eten. Eten kan altijd.
3. Als je de hele week voorbij bent, maar onverhoopt geen datum hebt, zeg dan dat je later nog eens kijkt. Dit kan volgende week zijn, maar ook enkele weken later. Als je wel kunt, spreek af waar je gaat eten.
4. In principe kom je op tijd. Maar je kunt ook 30 minuten van tevoren aangeven dat je 10 minuten later komt. Of 30 minuten. Of 1,5 uur van tevoren laten weten dat het niet meer gaat lukken. Allemaal opties.
5. Je kunt altijd last minute mensen meenemen. Of achterwege laten.

Nu is kort plannen niet altijd even praktisch, maar het schept ook mogelijkheden. In zekere zin maakt het het leven een stuk verrassender (alsof wonen in een ander land nog niet spannend genoeg is) en is het een stuk spontaner. Zo heb je de hele week vrij, maar snel genoeg vult die zich vanzelf wel naarmate de dagen vorderen. En de weken daarna, en de maanden en jaren. Zo gaat het maar door het hele jaar. Want Chinezen zien tijd als een cyclus. Maar dat voor een andere keer.