Opvoeden doe je samen

Okee in Nederland hebben we een zorgmaatschappij. Dat betekent dat we voor elkaar zorgen en dat de overheid ook een duit in het zakje doet. Nederlanders in het buitenland met visumproblemen helpen, zorgen dat iedereen naar school kan of een toegankelijk gezondheidssysteem.

In China doet de overheid ook duiten in het zakje. Sterker nog, het zakje, de duiten en de hand die ze erin doet zijn ongetwijfeld allen eraan gelieerd. Economie, kunst of religie heeft allemaal een politieke component hier. Maar ook in het dagelijks leven kom je de overheid geregeld tegen. Spandoeken met motiverende teksten, borden met waarschuwingen of de minilegers aan bewakers, politie en soldaten die overal rondlopen.

En iedereen doet mee, beroemd of niet. Ik heb op dit moment geen televisie, maar toen ik nog wel eens tv keek, kwamen regelmatig opvoedkundige reclames voorbij. Een dame die kanker overleeft en er weer bovenop komt dankzij de blije, invoelende vrijwilligers. Kinderen die alleen maar grijze tekeningen maken van hun omgeving door alle vervuiling om hen heen. Maar alles wordt op magische wijze opgelost. Door gehoorzame burgers, vreedzaam beleid met dank aan de overheid.

Recentelijk zijn ze ook begonnen met het afspelen van korte clips in de bioscoop voor de film. Er worden sowieso zeilen bijgezet om iedereen in het gareel te krijgen als er belangrijke zaken aankomen. Partijcongressen, machtswisselingen of interne spanningen bijvoorbeeld. Kosten noch moeite worden gespaard om iedereen mee te krijgen. Internationale Chinese beroemdheden mogen de partijboodschap verkondigen, meneer Xi is ineens in de kleinste dorpjes te vinden en je VPN is ineens supertraag.

Op een licht anarchistische buitenlander zoals mezelf, werkt dit behoorlijk op de lachspieren. In Nederland werken de partijspotjes al voor geen ene moer. Politici die ineens bereikbaar lijken, samen naar een betere wereld toewerken. Natuurlijk moeten we dat doen en een beetje samenwerking met de overheid kan geen kwaad. Maar opvoeden, daar hebben mijn ouders al genoeg tijd aan besteed. Daar heb ik de overheid nou net niet voor nodig.

Would you like some service with that?

Service in China is a double-edged sword. On the one hand, things are possible here that are totally unacceptable in the Netherlands. On the other hand, things are impossible here that are generally accepted in the Netherlands.

Pro’s:

Calling a waiter or waitress – Admittedly, this is not as common anymore as before. The rise of Western-style restaurants also brings with it the usual struggles to attract someone’s attention. But there are still plenty of establishments where you will hear a “FUWUYUANR” regularly in between all the other conversations. I highly prefer it to side-eyeing, cheerleader-waving or raising-your-hand-up-as-if-you-know the answer motions.
Making a mess – Whether it is yourself or the table, it is almost always accepted without any comments. Bones, fish grates, shells are all nasty and troublesome, but at least you can easily get them out of your sight by just dispensing them on the floor. Provided your hand-eye coordination is reasonable and you do not accidentally hit yourself.
Free refills – I remember that there was still a discussion in the Netherlands if you could get free tap water. Also, if you order a cup of tea in most restaurants or coffee tents, you will have to pay the full price again for a second cup of steaming water in which you will use your first teabag. Not so in China. In most places you can refill water and tea endlessly until you feel uncomfortable about having had more free than paid drinks throughout your stay.
Your living room from home – Unless it is really crowded, you can generally lounge the entire afternoon in one spot. Order one drink and refer to the point above to make sure you are hydrated throughout your stay. Most waiters will only approach you to refill your glass, or ignore you. They are also very skilled in doing that.

Cons:

Service without a smile – Some jobs can be very boring or mind-numbing. And you can see it right of their faces. People will serve you with as less interest in you or their job as possible. Not looking at you, doing only the bare minimum and certainly without a smile. In that way, many Chinese do look alike.
Working is optional – I remember that for most of my jobs in the Netherlands, there are quite strict rules about when to use your phone. Not so much in China. Whether there are any clients or not, whether chatting or watching a drama, everyone is certainly not focusing on you.
Inefficiency – I already mentioned that there are often a lot of people working anywhere and a large part of them are doing nothing. It is a bit similar to my instructions for working at a Chinese Japanese restaurant. Also, when a question is asked, they will be sure to not do anything directly but for example inquire if you are sure that you want what you asked for.
Passivity – The customer is king is still sometimes the case in China. But that also means that any (illegal) smokers, irritating children, drunken men or screeching women will be accepted and not reprimanded. Jumping in front of you in the line? Pushing you in or out the subway? Being polite or not? It is all accepted as part of life.

Oud en ongetrouwd

Ja, ik kan wel grappen en doen alsof ik het niet serieus meen, maar bovenstaande slaat toch allereerst op mezelf. Nu ik nog op het midden tussen 25 en 30 zit, kan ik nog meedoen met iedereen die 30 als het rampgetal ziet. Waarop je gelijk een fossiel wordt en prompt versteend op één plek komt te zitten, vastgeketend door werk, gezin en verplichtingen.

Hoe de werkelijkheid in elkaar zit, zullen we vanzelf merken. Maar in China zou voor mij natuurlijk de ramp allang zijn begonnen. Gelukkig kan ik me ervan verzekeren dat mijn ouders daadwerkelijk grappen als ze over huwelijksadvertenties of blind dates beginnen. Zoals tegenwoordig steeds breder bekend, ligt die situatie in China wel anders.

Zelf ben ik nooit zozeer geïnteresseerd geweest in het huwelijk. Misschien had het ermee te maken dat mijn moeder geen sprookjestrouwjurk in de verkleedkist had liggen, maar een hippie-achtig fladderkleed. Mijn barbiepoppen heb ik nooit met elkaar laten trouwen, hoewel ze volgens mij wel vreemdgingen. Wel zo gemakkelijk als je geen trouwjurk hebt, maar wel een sappig verhaal wilt vertellen.

In het dagelijks leven word ik zelden gevraagd of ik getrouwd ben. Kennelijk weet ik mijn ongetrouwde status vrij waarheidsgetrouw over te brengen. Maar de frequentie waarmee de woorden huwelijk en trouwen vallen in de gesprekken die ik voer, is behoorlijk hoog. Per toeval zijn de meeste van mijn vrienden niet getrouwd en is vaak ook nog niet aan de randvoorwaarden (stabiel inkomen, huis, partner) voldaan. Er zijn echter zeker (toch vooral) dames die op zoek zijn. Vanwege intrinsieke en extrinsieke motivaties.

Hoewel trouwen in Nederland misschien minder prominent in de gesprekken voorkomt, is het hebben van een partner wel degelijk een bepaalde verwachting. Ondertussen ben ik al meer dan 5 jaar partnerloos (hoewel ik nu 1 jaar samen ben met mijn kat, we hebben elkaar goed leren kennen) en het is opvallend hoe hier tegenaan wordt gekeken.

Ongeacht of het in China of in Nederland is, meestal wordt er vanuit gegaan dat je doel toch is om met iemand samen te zijn. Ik heb wel meerdere keren gehad dat ik zei: “Ik heb geen vriend of vriendin.” en dat de ander zei: “Zo iemand als jij vindt snel genoeg iemand.” Een soort verkapt compliment. Het klinkt een beetje alsof een gedachte als “Ja je bent wel een leuk persoon, maar zonder partner toch niet echt compleet hè.” erachter zit.

Nou ben ik niet de gehele tijd vrijwillig alleen geweest, maar het vreet ook niet zozeer aan me dat ik het heel actief probeer te veranderen. Waarschijnlijk is dat een van de redenen waarom er nog geen rij voor mijn deur staat met kandidaten om te beoordelen. Voorlopig houd ik het bij 1 kat. Als dat aantal ooit groeit tot 5 of meer, dan is het misschien tijd om eens verder te kijken.

Fan van flexibiliteit

Sinds ik in China zit, zijn er twee dingen zeker flexibeler: Mijn lichaam en mijn geest. Ik ben regelmatig aan het sporten, omdat ik regelmatig ongezond eet en dat moet compenseren. Een zekere flexibiliteit van geest ontwikkel je vanzelf als je een (langere) tijd in het buitenland woont of in een andere cultuur probeert te integreren.

Nu heb ik over sporten in China al eerder geschreven, en dan met name het verschil in de methodes die ze hier hanteren. Nu is het aan de ene kant zo dat je niet echt tijd hebt om aan iets anders dan pijn te denken als er een perfect, slank doch gespierd vrouwelijk lichaam het jouwe plat ligt te drukken voor 10 onmetelijk lange secondes. Aan de andere kant bekruipt me op zulke momenten toch wel degelijk het gevoel ‘waar doe ik dit eigenlijk voor?’

Toen ik nog niet zo lenig was, maakte dat me niet ongelukkig. De Chinezen staan in Nederland toch minder bekend om hun lenigheid dan om hun zogenaamde Chinese eten. Nu ik omringd ben door daadwerkelijk Chinees eten en een hoop ontzettend lenige Chinezen, is er ergens wel een drang om erbij te horen.

Ik grapte in Nederland wel vaker dat ik een van de stijfste Aziaten was die je kon ontmoeten. Nu ik eenmaal in China mezelf letterlijk in allerlei bochten wring, is dat gelukkig niet altijd meer het geval. Tijdens de lessen zijn we ook niet heel functioneel bezig. De situaties waarin het voor mij nodig zal zijn om een split, spagaat, of brug te maken zullen (hopelijk) zeer beperkt zijn. Op weg naar werk zie ik wel regelmatig enkele oudere (65+) mannetjes hun benen in spagaat over de brug strekken. Dat is echter niet een houding die ik direct van plan ben te imiteren.

En tegenover de slanke, lenige dames waarmee ik mij met enige regelmaat omring, staan ook de steeds grotere aantallen echt brede gevallen die in geen enkele bocht meer te persen zijn. Voorlopig pas ik ook nog niet in een koffer, maar de mogelijkheid toch meer delen van mezelf aan te raken geeft ook een grote vrijheid.

This is sick!

Actually, in Dutch we can also use the word ‘sick’ as a positive adverb. Once you are sick, it feels quite illogical to use it in that sense.

For me, being sick abroad is almost my second nature. I must have seen almost as many doctors and hospitals in my country as I have abroad. I must emphasize that in the Netherlands, going to the doctor or hospital is taken up as a more drastic measure. if you have a cold, the flu, or are just not feeling well, we might go to the GP but normally we just suck it up and huddle up in a blanket. As a consequence, most of our conversations about feeling sick are relatively low-profile. ‘I am not feeling very well.’ ‘Something’s been in the air lately so I think I caught that too.’ ‘My whole body feels listless, I need a good rest.’

In China, that is quite different. On the one hand, the chances of having food poisoning and/or diarrhea are much larger here. Therefore, you might just hear somebody say very casually: ‘That hotpot did not go well, I had diarrhea for 3 days.’ The dutch, not the most prudish but still, would feel a bit uncomfortable directly stating that in a casual conversation. The same goes for constipation.

Another difference, is the amount of medicine. I now happen to have a cough and a cold which has already kept me in the cough-sneeze-breathe state for almost a week. Almost all Chinese will ask me if I have taken any medicine, and if so Chinese or Western medicine. In the Netherlands, we almost tend to pride ourselves on our ‘toughness’ and ability to bear sicknesses without any medicines.

I do have a feeling in China apothecaries and/or doctors still receive commission over medicines. I recently was in the hospital for someone else who had a hole in his head and he received four different medicines for the next 4 or 5 days. It seemed like a bit of overkill. I had the same when I had ‘a simple’ pharyngitis and also received about 5 different medicines.

However, sticking to my Dutch roots and trying to survive on as less medicines as possible is also quite a challenge. But who does not like a challenge?

Biking Battles: Work never seemed so far away

So you accept your role as prey and see if you need to call on your other bunny friends. After putting down the foot on the pedal, you decide to go for it and join your fellow friends.

The start is a wide road, separated from the main car road. So it should be easy cruising through the sun (when it is there), however in reality it only means that you need to pay more attention to the cars trying to sneak into your biking lane. They are not even being sneaky. Acting like the predators they are (see The jungle road) they push you away while giving you the side eye to make sure you do not even touch their precious skin.

Furthermore, it is not entirely clear to you how much brain power bunnies have, but there are enough moments where it seems very low, yours included. The amount of curves you made along the road and scares you had by suddenly having scooters, cars or even buses making some or a lot of noise because of your maneuvers would make any normal person question your sanity. But adaptability is the highest means the ones lower down the pyramid have to make it, so you go along of course.

And then suddenly you have trees, shade and absolutely nothing else changes. The largest difference it makes is that you can play hide and seek with your opponents and startle innocent pedestrians. A real obstacle are the bus stops on the side. The people getting off seem like real mice crawling around, seemingly walking deliberately in front of your bike or freezing at your first sight. After toying with them for a bit, you decide to go for the last stretch.

It is a bridge. With two roads that need to be crossed, way too many traffic lights and very little patience. Whenever you see the chance, you just hop in between everything. This means paying most or your attention to where vehicles come from, not the stupid lights. You especially need to be careful when going against the (traffic) flow since everyone always seems to act as if this is a rarity. And if worse comes to worse and you need to cross the road without the traffic lights, just inch forward and try to look the drivers behind their wheels in the eye. You are one tough bunny!

You manage all that, and you will arrive at the oasis. Green everywhere, people fishing, cars slightly following the rules (since the military is watching or acting like they are) and silence. Oh and then you need to go to work. Nothing is perfect after all.

Li’s Lievelingswoorden: Even kijken

Kijken doe je met je ogen. Althans, dat kreeg ik altijd te horen toen ik klein was. Niet dat ik ernaar luisterde natuurlijk. Ook op latere leeftijd ging ik nog vaak tegen mijn opvoeding in. Sommige vrienden werden gek van mijn rondneuzen tussen spullen waarbij alles aangeraakt en bevraagd werd.

Nu ik in China zit, heb ik ook meer dan genoeg te kijken. En ja, de Chinezen doen dat ook een stuk meer met hun handen, het zit in de natuur! Iedereen leest hier boeken uit in de boekwinkel (ze gaan er echt voor zitten) en zelfs bordjes met ‘niet aanraken’ worden routineus genegeerd. Een droomland wat dat betreft voor mij. Komt bij dat ik me onlangs realiseerde dat het Chinese karakter voor kijken geïnterpreteerd kan worden als een hand en oog gecombineerd. Klopt vast niet helemaal, maar wel een leuk idee.

Als we echter nog wat verdergaan, is het helemaal niet zo dat je kijken per se fysiek hoeft te doen. En daarmee komen we bij deze uitspraak: “Even kijken”. Net zoals alle fijne stopwoorden zijn deze ook multifunctioneel. Volgt er een komma, drie puntjes, of een ander stopwoordje (“hoor”)?

Zo blijkt maar weer dat we ook niet noodzakelijk met onze ogen kijken. De helft van de tijd dat iemand iets vraagt (wat we gaan eten, weekendplannen, boeken die ik nu aan het lezen ben, wanneer ik voor het laatst heb opgeruimd) kan ik heel goed mijn antwoord beginnen met “even kijken” en gewoon in het niets staren. Of juist mijn oog of beide ogen sluiten om een blik in mijn hersenen te werpen waar toch de meeste kennis is die ik bezit.

Dus ja, kijken doe ik het liefste met mijn handen of mijn hersenen. Komt misschien ook doordat ik een bril draag, dat mijn ogen pas op de derde plaats komen.

Biking battles: The jungle road

So before moving onto the long road, let us take a look at what kind of people are most often encountered on the Chinese roads. A comparison with the jungle is not strange, you have for example the predators:

The king of the jungle: Trucks, buses and any other vehicles which are heavy, large and intimidating. They cruise along, sometimes with people furiously shouting and/or honking but almost never stopping. They can suddenly lash out with their legs and doors, just to spite you. You know you should not challenge them too much. They have teeth and they bite. Although eating and hitting innocent people is still illegal of course…
Cheetahs: Very fast, lean and mean cars. Except, they belong on the Savannah or the open road. Not the clogged streets of Beijing. They roar loudly to let you know that they are dangerous, but barking dogs do not bite. Unless of course they suddenly have a precious piece of open road in front of them. Oh and you should not touch them. One scratch and you are gone.
Hyena’s: They are lagging behind, dealing with the leftovers. They are in great, huge numbers. Diverse, irritating and only slightly frightening. They are the ones tuktuks, scooters, bikers and even pedestrians dare to defy. When they hit, of course they hit hard. But as long as you stay out of reach…

So what about the prey?

Birds: You can go very fast, if you want to. You can almost manage to squeeze in between everything and anything. But just like some birds cannot fly, these birds often choose not to fly. Just carry on their daily business as they go excruciatingly slow and even slalom along the road while doing their best not to die multitasking. They do make a lot of noise however, whether they are moving or not. Would be nice if the sounds were as nice as birds’ twitter or songs.
Rabbits: They are quite harmless and with a growing number. They are usually a group of cyclists, some really put their foot down making noise, others are less brave and just sway from side to side. When they want to, speed is made and a lot of road covered. However, they are also quite single-minded. Just getting ahead already costs a lot of effort, so often following the rules or watching out are optional tasks.
Mice: When they are in a group, they have a lot of power. They can basically cross roads whenever they want, however they want. But if they move by themselves, they are the lowest on the foodchain. Literally everyone speeds past them and they are the first ones to take a hit. It also helps that they do not make it easy for themselves by being easily distracted by either eating, looking on their phone or checking their hair in the mirror.

In other words, the road to work is long, hard and dangerous. How to manage?

Biking battles: The origin

“Let me bike to work today.” Quite an innocent thought, if you might say so yourself. So you pack your stuff, glance outside to make sure it is not raining and go out.

At the bicycle parking lot of your compound you look for a while for your bike. It is black and, like most others, rusty and old so it does not stand out too much. It takes you a while to find it, because you realize the community workers moved things around again. To have a large space in the front of the lot to put nothing. Probably for a higher purpose, or to perform some rituals. Things happen for a reason right?

Nevertheless, you get on your bicycle and bike away with a speed which makes the security guard pause and stare in his morning talks. Your compound is quite old and although they often renovate the roads, the fact that people people do not care and keep walking makes sure that the road stays in the same state.

After having crossed that first hurdle, you enter the main road. Here, the real fun starts of course. The traffic lights designate the invisible race that is taking place here. Bikes, steps, unicycles and scooters are going ahead, because the buses, cars and trucks have speed and mass to compensate. You are eager to get to work, so after making sure the right lights are red, you cross in one smooth go.

It always amazes you with what kinds of vehicles people enter the road and what they take with them. Lately, carrying bikes on your tricycle or truck seems to be the new trend. And you always have the hilarious look of people on folding bikes with an electric motor on it, does that not defy the purpose of a folding bike?, or the ones who can barely sit on their steps because they are so small and lightweight.

So getting on the road is only the beginning. The road ahead is long and you need to get to work. On time preferably. What to do?

I will have hot water, thank you

Walking to work today (with blue skies and in bright sunlight mind you!) thinking about something quintesstentially Chinese: hot water. Okay, hot water is of course not only limited to China, luckily, but the way they use it here is quite Chinese I would say. They drink it. Without any added flavor. Except perhaps for some other chemicals that are in the water here naturally (or not so naturally).

Anyway, I remember that when I started to drink hot beverages, I would drink tea, but with sugar. Not with milk, I did not like English tea like that. And also no green tea, because it was too bitter. Then, when I was 11 we went to China for the first time. None of us, except for the local guides, could speak Chinese (and I dare say my English was quite spotty then too) so most of the times there was no sugar. Furthermore I discovered that there was often not even tea or any flavor in the pot. Plus the water was boiling hot, so that even a full table of foreigners mostly only finished half a pot of tea.

All this mystery continued for a while, but did not leave me unmoved. Sugar disappeared from my tea routine. Milk entered it in the form of milk (bubble) tea (that is milk powder though, not liquid milk) and scorching temperatures no longer became a match for my tongue and mouth.

So after having ample of experience drinking tea and hot water, I am officially trained. I can mostly drink any water directly after it has been boiled, can drink it with or without a flavor and drink loads of it. This is especially helpful in China since you can get a refill of your tea ad infinitum. I heard my friend complain that the Starbucks in the Netherlands charges 30 cents (eurocents!) for it. Ridiculuous!

The advantage of hot water is that you have a hot drink, which does not have too strong a taste and can neutralize other tastes. Very handy in China where strong flavors reign and the tongue can sometimes get a bit too much coming at it.

Also, Chinese teas have so many varieties and flavors. No bitterness in green tea. It is amazing, the best. Although I am too lazy to cook it at less than boiling temperature. I do remain a foreigner of course.